O escultor Toño Monteiro prepara un proxecto de portas na Baixa Limia
Toño Monteiro vén de xubilarse recentemente e mais que ollar cara o pasado pensa en futuro, en proxectos vindeiros e nos que xa están en marcha, como a serie de Portas do Xurés na que está traballando. A primeira delas vaise instalar en Bande, no alto do Vieiro o venres 7 de novembro.
O escultor de Ganceiros (Lobios) sube a Baixa Limia desde Ourense, onde está coa familia, un par de días á semana. «Veño debuxar e facer maquetas. Teño unha enfermidade que me tivo en repouso, pero a miña inquietude non me deixa parar», desvela o protagonista. Esta axitación a que se refire vén de atrás e acabouse por manifestar nunha actitude artística: «Sempre me gustou andar rebulindo e ao longo da vida vas madurando e tendo perspectivas e motivacións para levarte a un estado de creación».
Monteiro viviu en Lobios ata os nove anos e logo marchou para Ourense; estudou no grupo escolar dos Rosales e fixo a formación profesional de mestría industrial. Aprendeu debuxo lineal e perspectivas, coñecementos que aplica a hora de bosquexar as obras artísticas. Traballou de mecánico, de viaxante e de técnico hidráulico, facendo fontes e regos por aspersión na empresa de Lisardo Dorribo. Paralelamente desenvolveu esa inquedanza creativa que tiña dentro. É o autor do Arco dos Tempos, a escultura que decora a glorieta do Ribeiriño fronte a a sede da Policía Local de Ourense, da pinga de auga Ouro Azul en Expourense e protagonizou a exposición Sentindo a madeira, que se puido ver no Museo Municipal de Ourense no ano 2015. Usou este material nobre para representar maternidades, mouchos e figuras abstractas. «Non me foi mal no tema creativo, pero xa non quero facer obra de encargo, senón as miñas visión e inquietudes», expresa o escultor.
A enfermidade inflamatoria que padece levouno a unha «desconexión laboral total» e, aínda que agora xa non pode facer o traballo físico das esculturas, ten moito tempo libre para debuxar e facer maquetas. E niso anda, ideando e preparando todo para o proxecto de cinco portas en cadanseu concello da Baixa Limia. «Eu deseño, fago as maquetas e entrego todas as medidas e pezas de cada porta. Doullas aos concellos e eles encargan a un ferreiro ou a unha empresa de construción. O meu deseño é un agasallo, non o cobro. O que quero e que coloquen estas obras para visitar as cinco portas de Toño Monteiro. Quedaran aí para o futuro e amigos e netos poden seguir pasando por elas», describe. Unha das pezas que ofrece como agasallo, un sorriso, levou a Monteiro a este proxecto actual. «Porque un sorriso abre as portas. Nesta nova creación quero representar os útiles que nos trouxeron a esta dimensión, desde a porta da vida, da luz; é un elemento para que a xente pase debaixo dela e poida coller enerxía e recordar bos momentos e esquecer penas e rancores. É un símbolo, como quen vai a unha romaría e vén con outros pensares», continúa. Serán de aceiro corten.
Outras obras de Monteiro xa están espalladas por recunchos da comarca ourensá: nos foxos de lobos en Guende e Salas, nunha homenaxe os pilotos da loita contra os lumes que morreron nun accidente de aviación na serra de Santa Eufemia, en Lobios.
Asume a etapa da xubilación coa intención de seguir na mesma liña creativa e como observador da vida. Ten «un camión de hobbies: correr polos carreiros co can, mountain bike cos amigos e pesca extrema cando é a época nos ríos rocheiros e troiteiros» da Baixa Limia. Mantén o vínculo coa terra. Conserva a casa natal de Ganceiros, desde a que divisa tres cuartos da Serra do Xurés e onde mantén o contacto coa terra e cos veciños e amigos. «As postas de sol e os amenceres son impresionantes. Baixa Limia ten outra luz, outro aire, outra enerxía. Unha vez que pasas o Vieiro e ves a Serra do Xurés é como se cambiaras de espazo e de dimensión. A luz é diferente, a temperatura, os cheiros que hai por aquí, as vistas e tamén a gastronomía e o viño», confesa o artista.
«Xaime Quessada foi quen me animou a trazar liñas con harmonía»
Toño Monteiro fala con humildade das súas creacións, pero non esconde a satisfacción que lle produce ver que alguén se detén a ver un dous seus traballos ou mellor, cando pasa e volve atrás para miralo. Cando se goza do arte. Nese sentido, recorda as reaccións na exposición Sentindo a madeira. «Foi unha etapa bonita. Patrocinada pola ONCE, había cartelas en braille e en español e vin como se emocionaban os cegos ao tocar a madeira e a cartela. Unha desas obras, un invidente con bastón está na sede da ONCE», di.
Traballou con distintos materiais, coa cambiante madeira, que muda de textura e de cor, e tamén con pedra, gres ou ferro, que son «máis estables e non teñen esa oscilación». Nos estudos de mestría industrial aprendeu a soldar, limar pezas e habilidades de mecánico. Foi o gran Xaime Quessada quen lle deu un empuxe artístico. «Foi un dos meus mestres e el me ensinou a trazar liñas coa harmonía que ten que ter unha obra de arte para que che diga algo», lembra. Ten claro que neste ámbito todo o mundo copia, «porque o arte non se explica, ou sabes copiar ou es un creativo» , remata.
Quen é. Toño Monteiro é escultor e traballou como técnico hidráulico nunha empresa. Está xubilado desde setembro.
Idade. Ten 65 anos, que cumpriu en setembro deste ano e naceu en Ganceiros (Lobios).
O seu recanto. Un miradoiro no Viso, en Lobeira, desde onde se divisa grande parte da Baixa Limia.
Referencia: La voz de Galicia
OURENSE / LA VOZ
